چگونه رباط آسیب دیده ترمیم می شود ؟ ( درمان آسیب دیدگی رباط ) | اگر پارگی یا کشیدگی رباط زانو خفیف باشد درمانهای اولیه و غیر جراحی می توانند درد را کاهش داده و کمک کننده باشند اما در حالت پارگی کامل حتما باید جراحی انجام شود.
رباط یا لیگامان یک ساختمان گیلیکوپروتئینی هست که بین قسمت ابتدایی و انتهایی هر استخوان در داخل مفصل قرار می گیرد و از در رفتگی و عدم ثبات مفصل جلوگیری می کند. بطور مثال در مفصل زانو چهار لیگامان اصلی داریم شامل لیگامان صلیبی قدامی،لیگامان صلیبی خلفی،لیگامان داخلی و لیگامان خارجی. همچنین یک لیگامان خلفی -خارجی هست که اینها ثبات و استحکام زانو را حین حرکتهای مختلف مثل دویدن ،راه رفتن و پله روی حفظ می کنند.
سوالات مختلفی در مورد علت کشیدگی و پارگی رباط زانو و نوع درمان این اختلال مطرح است که در این بخش به چند مورد از آنها به اختصار پاسخ می دهم .
ترمیم رباط آسیب دیده – درمان آسیب دیدگی رباط
و اما سوالات رایج و پاسخ به آنها
۱- علت کشیدگی رباط و تفاوتش با کشیدگی ماهیچه چیست؟
کشیدگی رباط معمولا در اثر فشار و نیرویی که به مفصل وارد می شود در جهت های مختلف روی رباط یا لیگامان اتفاق می افتد و تفاوتش با کشیدگی ماهیچه این است که کشیدگی ماهیچه معمولا اطراف مفصل است اما کشیدگی رباط داخل مفصل اتفاق می افتد. ممکن است تا قبل از اینکه پارگی کامل اتفاق بیفتد کشیدگی خفیف تا شدید رخ دهد حتی ممکن است داخل مفصل خونریزی کند و همراه با تورم ، درد و محدودیت حرکت باشد البته اگر پارگی ،کامل باشد این علائم بیشتر خواهد بود.
۲- کشیدگی رباط چه علائمی دارد و چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
کشیدگی رباط معمولا علائمی چون درد،محدودیت حرکت و تا حدودی تورم و قرمزی مفصل دارد و زمانی باید به پزشک مراجعه کرد که با اقدامات اولیه مثل بالا گذاشتن مفصل، گذاشتن یخ روی مفصل واستراحت دادن بعد از چند روز هنوز علائم ادامه دار باشد. بیمار یا ورزشکار احساس کند که در برخی حرکات مثل دویدن یا پریدن ثبات ندارد.
۳- چه عوامل خطرسازی سبب بروز کشیدگی رباط می شوند؟
وقتی پارگی یا کشیدگی رباط اتفاق می افتد به علت ایجاد تروماهای خاص یا نیروهای مختلف که به مفصل وارد می شوند یا عدم استفاده از مفصل در وضعیت مناسب مثلا اگر ورزشکار قبل از شروع حرکت ورزشی ،عضلات چهار سر را قوی یا گرم نکرده باشد احتمال اینکه مفصل تحت آسیب قرار گیرد زیاد هست یا افرادیکه شرایط ایده آلی ندارند و مهارت خاصی در ورزش ندارند احتمال واردشدن تروما و کشیدگی رباط زیاد هست.
۴- چگونه می توان از کشیدگی رباط پیشگیری کرد؟
با انجام یکسری از ورزش ها که سبب تقویت عضلات چهار سر و مفصل زانو می شود و همچنین آموزش افرادی که ورزشهای جهشی می کنند برای نوع قرارگیری زانو قبل و بعد از پرش سبب می شود ایجاد پارگی و آسیب رباط به حداقل برسد.
۵- با چه روش هایی کشیدگی رباط تشخیص داده می شود؟
تشخیص پارگی رباط بصورت تشخیص کلینیکی و معاینه است بطوریکه دیده می شود زانو دچار عدم ثبات خفیف هست و کمی استحکام زانو حفظ شده است.
چه موقع درمانهای اولیه برای کشیدگی رباط جواب می دهد؟
درمانهای اولیه از قبیل گذاشتن پا در سطح بالا ، گذاشتن یخ روی مفصل ،استفاده از مسکن های ضدالتهاب و فیزیوتراپی موقعی کمک کننده است که رباط زانو کامل پاره نشده باشد. اما اگر پارگی یا کشیدگی نسبی یا خفیف اتفاق بیفتد این درمانها کمک کننده هستندالبته در پارگی کامل و در اکثر موارد نیاز به انجام جراحی است.
۷- پارگی رباط چه تعریفی دارد و علائمش چیست؟
پارگی رباط یعنی همان از بین رفتن کامل تداوم لیگامان که انتهای دو استخوان را نگه می دارد که به موجب این پارگی،زانو ثبات خود را از دست داده و نمی تواند ثبات لازم را در حرکتهای مختلف داشته باشد. علائمش هم احساس خالی کردن و گاها ممکن است با قفل کردن زانو ،تورم شدید،سیاه شدن زانو و محدودیت حرکت همراه باشد.
۸- آیا رباط آسیب دیده به علت پارگی بطور کامل بهبود پیدا می کند؟
اگر پارگی رباط بصورت کامل باشد با انجام درمانهای غیرجراحی احتمال اینکه بطور کامل بهبود پیدا کند نیست زیرا دو انتهای رباط که به علت تروما جدا شدند و آسیب دیدند بدون جراحی به حالت اولیه برنخواهند گشت و به علت عدم ثبات ،بیمار باید جراحی شود.
البته در برخی شرایط مثلا وقتی سن بیمار بالای ۴۵ سال است و فعالیت ورزشی زیادی هم ندارد و ورزشکار حرفه ای هم نیست می توان با تقویت عضلات چهارسر و عضلات اطراف مفصل کمی کمک کرد که نیاز به جراحی هم نباشد .
۹- مدت زمان بهبود رباط آسیب دیده برای ورزشکار و غیر ورزشکار چقدر است؟
معمولا بعد از عمل جراحی بین ۴ تا ۶ ماه طول می کشد که بیمار بتواند به شرایط ورزشی قبلیش برگردد که البته راه رفتن ، پیاده روی و دوچرخه سواری را می تواند از هفته سوم‌و چهارم انجام دهدو حتی از ماه سوم و چهارم می تواند تند راه برود و حالت دویدن خیلی آهسته داشته باشد. ولی برای برگشت به ورزش حرفه ای بین ۴ تا ۶ ماه طول می کشد.
۱۰- چه درمانهای تخصصی امروزه برای درمان پارگی رباط استفاده می شود؟
در مورد انجام درمانهای روز برای درمان پارگی رباط باید گفت وقتی تروما به مفاصل وارد می شود بلافاصله باید درمانهای اولیه مثل گذاشتن یخ ،بی حرکت کردن و بالا نگه داشتن مفصل انجام شود تا ورم بخوابد و سریعا فیزیوتراپی شروع ومحدودیت حرکت انجام شود و پس از کاهش تورم،عمل جراحی صورت پذیرد. در گذشته از زمان وارد شدن تروما به مفصل و جراحی بین ۲ تا ۳ماه فاصله وجود داشت.
اما امروزه سعی می شود در عرض ۳ تا ۴ هفته شرایط برای بیمار مهیا شود و تورم به کمک فیزیوتراپی و دارو کاهش یابد و عمل جراحی سریعتر انجام شود که اینگونه ،نتایج بهتری هم بدست می آید. ولی هنوز توصیه نمی شود همین که مثلا امروز زانو آسیب دید فردا جراحی انجام شود.حداقل بین ۳ تا ۴ هفته باید فاصله وجود داشته باشد و فیزیوتراپی انجام شود تا زانو حرکتش را بدست آورد بعد تحت عمل آرتروسکوپی قرار گیرد و ترجیحا از رباطهای خود فرد استفاده شود و اگر ورزشکار حرفه ای است احتمال اینکه از تاندونهای کمکی یعنی همان که از اجساد یا اهداکنندگان عضو گرفته می شود وجود دارد و تاکنون نتایج خوبی هم داشته است.
افرادی که دچار دردهای ناشی از اختلالات زانو مثل انواع پارگی رباطها ،آرتروز و… هستند و نیاز به درمان ریشه ای و عمل جراح دارند باید این درمانها را زیرنظر یک جراح ماهر و فلوشیپ جراحی زانو انجام دهند تا نتیجه خوب درمانی نصیبشان شود و به زودی به زندگی روزمره و به دور از درد بازگردند . دکتر مهران رادی ،فوق تخصص رسمی جراحی زانو از کانادا و فوق تخصص جراحی تعویض مفصل مجدد زانو انجام عملهای پیچیده زانو از جمله تعویض مفصل و آسیبهای ورزشی را با استفاده از بهترین و آخرین متد روز دنیا در کارنامه کاری خود در بیمارستانهای دانشگاهی و فوق تخصصی دارد.